Otomasyon Nedir?
Otomasyon nedir sorusuna verilebilecek en kısa cevap, işlevi belirlenmiş makine veya sistemlerin işlevlerinin özelliklerine göre kurgulanması ve kurgulandıktan sonra insana gereksinim duymadan tüm işlemleri kendi kurgusuna göre otomatik olarak uygulanmasıdır. Bu uygulamalar belirli işlemler sonunda tekrar ederek her zaman döngüsel bir çalışma oluşturmaktadırlar. Bu sayede de sıralanabilir ve tekrarlanabilir tüm işlemler herhangi bir insan müdahalesi gerektirmeden otomatik olarak yapılabilmektedir.
Otomasyon Sistemleri
Otomasyonlu sistemler tam anlamıyla insandan bağımsız (tam otomatik) olabileceği gibi insana bağımlı da (yarı otomatik) olabilmektedir. Otomasyon sistemleri insandan bağımsız hale geldikçe otomasyon düzeyi yükselmekte ve daha karmaşık hale gelmektedir.
Hayatımızın her anında içinde olduğumuz otomasyon günümüzde kullandığımız hemen hemen tüm cihaz, ekipman, makine ve sistemlerde bulunmaktadır. Evlerde kullanılan ütü, çamaşır makinesi, bulaşık makinesinden başlayarak, AVM’lerde bulunan ısıtma ve havalandırma sistemleri otomasyonla çalışan makine ve sistemlere basit bir örnektir. Aynı şekilde kullandığımız yeni model arabalar otomasyon kumandalı sistemlere verilebilecek örneklerdir. Sanayide ise üretim yapan makineler, paketleme, paletleme, streçleme , taşıma sistemleri, depolama ve hatta yükleme sistemleri de otomasyonlu sistemler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yukarda bahsedilen otomasyon sistemleri, basit bir termostatik kumanda ile yapılabileceği gibi, üzerinde mikro işlemci bulunan kartlarla veya PLC gibi programlanabilen sistemlerle de yapılabilmektedir. Makine veya sistemlerin büyüklüğüne, alınan ve verilen komutların ve sinyallerin adedine göre otomasyon ekipmanları değişiklik göstermektedir.
Otomasyon Ekipmanları
Otomasyon ekipmanları da kendi içlerinde yine yapılacak işin büyüklüğüne, alınan ve verilen sinyal adedine ve sinyallerin iletim hızına göre de farklı tiplerde olabilmektedir. 10 sinyalli makine için seçilen PLC ile 1000 sinyalli makine için seçilen PLC de farklılık göstermektedir. Aynı şekilde sadece hız kontrolü yapacak bir sürücü ile aynı anda farklı hızlara geçiş yapabilecek sürücünün de farklı tiplerde olması gerekmektedir.
Otomasyonlu sistemlerde temel kural alınan verilere göre komut vermektir. Bilgisayar programlama dillerinde yorum yapılabilmesine rağmen otomasyon programlarında yorumdan ziyade şartlar mevcuttur ve bu şartlar sıralı bir şekilde olmak zorundadır. Eğer sıralı şartlardan biri yerine gelmemişse ve yerine gelmediği zaman yapılması gereken işlemler başka bir sıralı şart komutu olarak belirlenmemişse sistem kendini durdurarak alarma geçmektedir. Bu nedenle verilerin doğru alınması ve şartların doğru kurgulanması çok önemlidir. Aksi taktirde sistemin verimli çalışması mümkün olamamaktadır.